احادیث درباره فرشته

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :

ما مِن شیءٍ مِمّا خَلَقَ اللّه ُ أکثَرَ مِن الملائکةِ .

از چیزهایى که خدا خلق کرده، چیزى فراوان تر از فرشتگان وجود ندارد.

 

امام صادق علیه السلام :

 

و الّذی نَفسی بیَدِهِ ، لَملائکةُ اللّه ِ فی السَّماواتِ أکثَرُ مِن عَدَدِ التُّرابِ فی الأرضِ ، و ما فی السَّماءِ مَوضِعُ قَدَمٍ إلاّ و فیها مَلکٌ یُسَبِّحُهُ و یُقَدِّسُهُ ، و لا فی الأرضِ شَجَرٌ و لا مَدَرٌ إلاّ و فیها مَلَکٌ مُوَکَّلٌ بِها .

سوگند به آنکه جانم در دست اوست، فرشتگان خدا در آسمان ها بیشتر از شمار خاک در زمین هستند و در آسمان هیچ جاى پایى نیست، مگر اینکه در آنجا فرشته اى مشغول تسبیح و تقدیس خداست، و در زمین هیچ درخت و کلوخى نیست مگر اینکه در آن فرشته اى است گماشته بر آن.

 

امام على علیه السلام ـ در وصف فرشتگان ـ فرمود:

 

ملائکةٌ خَلَقتَهُم و أسکَنتَهُم سَماواتِکَ ، فلَیس فیهِم فَترَةٌ ، و لا عِندَهُم غَفلَةٌ ، و لا فیهِم مَعصیَةٌ ، هُم أعلَمُ خَلقِکَ بکَ ، و أخوَفُ خَلقِکَ مِنکَ ، و أقرَبُ خَلقِکَ إلَیکَ ، و أعمَلُهُم بطاعَتِکَ، لا یَغشاهُم نَومُ العُیونِ، و لا سَهوُ العُقولِ ، و لا فَترَةُ الأبدانِ ، لم یَسکُنوا الأصْلابَ ، و لَم تَتَضَمّنْهُمُ . الأرْحامُ ، و لَم تَخلُقْهُم مِن ماءٍ مَهینٍ ، أنشأتَهُم إنشاءً فأسکَنتَهُم سَماواتِکَ .

فرشتگانى که آنان را بیافریدى و در آسمان هاى خود جایشان دادى. در آنها نه سستى است و نه غفلتى و نه نافرمانى و نه معصیتى. آنان داناترین آفریدگانت نسبت به تو هستند و ترسانترین مخلوقاتت از تو و نزدیکترین آفریدگانت به تو و عمل کننده ترین آنها به طاعت تو. نه خوابِ چشم ها، آنان را فرا مى گیرد و نه سهو و اشتباهِ خردها و نه سستىِ بدنها. در پشت ها[ى پدران ]نبوده اند و در زهدان ها جاى نداشته اند. آنان را از آبى پست نیافریده اى، [بلکه ]یکباره پدیدشان آوردى و آن گاه در آسمان هاى خود جایشان دادى.

 

امام صادق علیه السلام :

 

إنّ الملائکةَ لا یأکُلونَ، و لا یَشرَبونَ ، و لا یَنکِحونَ ، و إنّما یَعیشونَ بِنَسیمِ العَرشِ .

فرشتگان نه مى خورند، نه مى آشامند و نه ازدواج مى کنند؛ بلکه با نسیم عرش زندگى مى کنند.

 

قالَ لی بعضُ أصحابِنا : أخبِرْنی عنِ الملائکةِ ، أ یَنامُونَ ؟ قلتُ : لا أدری ، فقالَ : یقولُ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ : «یُسَبِّحونَ اللّیلَ و النّهارَ لا یَفْتُرونَ» ثُمّ قالَ : أ لا اُطرِفُکَ عن أبی عبدِ اللّه ِ علیه السلام فیهِ بشیءٍ ؟ (قالَ :) فقلتُ : بلى ، فقالَ : سُئلَ عن ذلکَ ، فقالَ : ما مِن حَیٍّ إلاّ و هُو یَنامُ ما خَلا اللّه َ وَحدَهُ عَزَّ و جلَّ، و الملائکةُ یَنامونَ، فقلتُ : یقولُ اللّه عَزَّ و جلَّ : «یُسَبِّحونَ اللّیلَ و النّهارَ لا یَفْتُرونَ» ؟ فقالَ : أنفاسُهُم تَسبیحٌ .

یکى از یارانمان به من گفت : آیا فرشتگان مى خوابند؟ گفتم : نمى دانم. گفت : خداوند عزّ و جلّ مى فرماید : «شبانه روز بى آنکه سستى ورزند، نیایش مى کنند». سپس گفت : مى خواهى در این باره از حضرت صادق علیه السلام برایت طُرفه سخنى بگویم؟ گفتم : آرى. گفت : این سؤال از آن حضرت پرسیده شد. ایشان فرمودند : جز خداوند عزّ و جلّ، هر موجود زنده دیگرى مى خوابد و فرشتگان نیز مى خوابند. من عرض کردم : خداوند عزّ و جلّ مى فرماید : «شبانه روز بى آنکه سستى ورزند، نیایش مى کنند؟» حضرت فرمود : نفس هایشان تسبیح است.

 

بحار الأنوار : از امام صادق علیه السلام سؤال شد که آیا فرشتگان خورد و خوراک و زناشویى دارند؟ حضرت فرمود :

 

لا ، إنّهُم یَعیشونَ بنَسیمِ العَرشِ ، فقیلَ لَهُ : ما العِلّةُ فی نَومِهِم ؟ فقالَ : فَرقا بَینَهُم و بینَ اللّه ِ عَزَّ و جلَّ ؛ لأنّ الّذی لا تأخُذُهُ سِنَةٌ و لا نَومٌ هُو اللّه ُ .

نه، آنان با نسیم عرش زنده اند. عرض شد : علّت خوابیدن آنها چیست؟ فرمود : تا میان آنها و خداوند عزّ و جلّ تفاوت باشد؛ زیرا تنها خداست که او را خواب و چُرت نمى گیرد.